RedakcjaKiev Office wydali właśnie swój najnowszy album, Nordowi Môl, płytę w pełni poświęconą Kaszubom. Dla FYH trójmiejskie trio postanowiło rozłożyć wydawnictwo na Czynniki pierwsze.
„Nordowi Môl”
Pierwszy utwór, który napisaliśmy na nowy materiał w obecnym składzie. Powstał po naszej wizycie na Helu, gdzie na zaproszenie stowarzyszenia Alternatywny Cypel zagraliśmy na koncercie Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy na początku 2019 roku. Hel jest miejscem, które wielce inspiruje po sezonie. Graliśmy tu kilkukrotnie, ale tym razem połączenie nastroju izolacji, styku zatoki z pełnym morzem oraz autochtoni zainspirowali nas tak mocno, iż powstał koncept płyty wraz z tytułem. „Nordowi môl” oznacza północny brzeg, północną krainę i ustawia nastrój pod konsumpcje audio następnych utworów. Obca dla reszty kraju kaszubska mowa, zmiany cywilizacyjne oraz diabelskie skrzypce, tradycyjny regionalny instrument, który słychać w refrenie. Proste, ascetyczne życie. Surowość otaczającej natury. Symbioza człowieka z naturą – trawa, grzyby, dziwy, ludzie i ryby.
„Szkwał”
(Inspirowane Obrazkami rybackimi Hieronima Gołębiewskiego)
Obrazki rybackie z półwyspy Helu to dzieło Hieronima Gołębiewskiego, działacza regionalnego, z początku XX wieku. Opisuje ono kulturę i życie codzienne mieszkańców Półwyspu Helskiego. Składające się na książkę teksty ukazywały się pierwotnie na łamach Pielgrzyma w 1888 roku. Reportaże przybliżają codzienne życie rybackich rodzin, począwszy od pracy w maszoperiach, skończywszy na obyczajach oraz opisach nękających mieszkańców żywiołów – przede wszystkim olbrzymich sztormów, które nierzadko dzieliły na kilka części teren Półwyspu. Opis szkwału z książki należy do najbardziej plastycznych obrazów żywiołu morskiego niszczącego mienie, powodującego zgony oraz olbrzymie szkody dla miejscowej ludności. Sam Gołębiewski uczestniczył w jednej z najsroższych burz w okolicy Jastarni. „Takiego szumu ponurego nigdy nie słyszałeś”. Sztorm odbierał rodzicom dzieci, małżonkom mężów, prowokował lokalnych watażków do kradzieży dóbr i mienia, które morze wyrzucało na brzeg po morskich katastrofach. „Z belek dębowych domy lub chlewy pobudowali”. W wersji demo utwór nazywał się „Shellac Song”, na cześć tej amerykańskiej formacji Steve’a Albiniego. Riff zresztą był zainspirowany twórczością tego zespołu.
„Rëbôczczi”
(tradycyjna pieśń rybacka z Jastarni)
Tradycyjny kaszubski tekst pieśni rybackiej można przetłumaczyć tak:
Janek wybiegł łowić na morze, nie wrócił do chaty, a ja z bólu i żałości wypłakałam oczy. Wraz z jego mateńką, Na brzeg biegamy; „Morze, wróć mi mego Janka”.
„Morze wróć mi synka”.
Po szkwale morze się uspokoiło. Nie wszyscy wrócili. Pieśń wdów, osieroconych dzieci oraz rozpaczających rodziców należy do najpiękniejszych utworów kaszubskich, także z racji nieczęstej w lokalnej tradycyjnej muzyce harmonii. Utwór cudownie zaśpiewała i zinterpretowała Julia Szczypior, wokalistka, finalistka Kaszubskiego Idola.
„Abrazja”
Utwór z gościnnym udziałem wokalistki Aleksandry Kobieli (Judy’s Funeral, Druga Fala) to dziesięciominutowa podróż przez tereny dawnej osady Beka, o której pierwsze wzmianki pochodząc z 1523 roku. Osada położona była u ujścia rzeki Redy (Powiat Pucki). Nazwa osady prawdopodobnie pochodzi od kaszubskiego słowa „beka”, które oznaczało harpun do połowu fok. Zabudowania Beki wzniesiono na dużych głazach, które stanowiły fundamenty, tak aby budynki wznosiły się ponad podmokły teren. Nierzadko podczas sztormów mieszkańcy byli kompletnie odcięci od lądu, z tego też powodu na poddaszach, gdzie chronili się mieszkańcy przed zalaniem, konstruowano specjalne zbiorniki na wodę pitną. Osada słynęła z połowu łososi, dawniej ze spławu drzewa.
Po II wojnie światowej osada wyludniła się, a do lat sześćdziesiątych zamieszkiwała ją tylko jedna rodzina. Po wielkim pożarze nastąpiło kompletne wyludnienie, a budynki zaczęły być rozbierane. Do dziś pozostał jedynie krzyż, sad oraz kilka fundamentów, z których większa część leży pod wodą. Tu dotykamy procesu abrazji – z powodu zmiany miejsca ujścia rzeki Redy w połowie XIX wieku prądy morskie zaczęły w inny sposób kształtować wybrzeże, stopniowo odbierając ląd osadzie Beka. Co roku linia brzegowa cofa się, krzyż przenoszony jest coraz bardziej w głąb lądu. „Abrazja” to historia zanikania, nieznanych losów anonimowych rodzin kaszubskich, które na skutek zrządzenia losu, mimo prób dalszej egzystencji, zniknęły z dawnych domostw. Miejsce, oddalone od głównych traktów komunikacyjnych, do którego nie można dojechać samochodem, jest absolutnie unikatowe na skalę kraju (i Europy). Obecnie mieści się to Rezerwat Przyrody Beka. W ostatnim czasie udało się tam odnaleźć pozostałości gwoździ, narzędzi – ostatnich elementów po dawnych osadnikach.
>> Poznaj 12 ulubionych utworów Kiev Office (PARSZYWA DWUNASTKA)
„Reformacja”
„Reformacja” sięga korzeniami płyty Anton Globba, to jedyny przykład utworu, który poddaliśmy recyclingowi. Nie zmienił on się znacząco w stosunku do wersji demo, którą nagrywałem sam za pomocą garnków i różowej gitary stratocaster. Łączy się on z następnym utworem, lakoniczny tekst można odnieść zarówno do współczesnej polityki światowej i lokalnej, w kontekście albumu dotyczy on reformacji, która dotarła w XVI wieku na Kaszuby.
Dla historii Kaszubów jednym z kluczowych wydarzeń były reformacja i kontrreformacja, które miały kluczowe znaczenie dla przebiegu procesów etniczno-narodowościowo-kulturowych na całym Pomorzu. Idee reformacyjne rozwijały się w naszym regionie z wielu powodów, zarówno przez protekcję książąt, ale i przez entuzjazm ludności, często zadłużonej w klasztorach i innych kościelnych instytucjach. Środkowa i zachodnia część Pomorza została jednolicie protestancka i niemiecka, zaś wschodnia ostała się po części katolicka i kaszubska.
„Kontrreformacja”
Kontrreformacja zbliża się tu
Możesz wierzyć w co chcesz
Nie zatrzymasz jej już
Przemyślenia dotyczące istoty dogmatów, jakie nakłada wiara, schizm, indoktrynacji związanej z podążaniem za pojawiającymi się fałszywymi prorokami, ale i celebracja wiecznego pędu człowieka do poznania tego, co nienazwane, co jest istotą stworzenia. Co nas kontroluje?
„Dominium”
Ostatni utwór, który stworzyliśmy na album. Skomponowałem go oraz napisałem tekst w drodze powrotnej z Darłowa, zafascynowany postacią Eryka Pomorskiego. Bardzo malownicza postać, urodzona właśnie w Darłowie. Książę pomorski z dynastii Gryfitów, adoptowany przez królową duńską Małgorzatę. W 1397 r. został koronowany w Kalmarze na władcę Danii, Norwegii i Szwecji. Zdetronizowany na skutek politycznych rozgrywek powrócił do Darłowa, gdzie w zamku książąt pomorskich spędził ostatnia lata życia. Ukrył ponoć w okolicach rynku spore trofea pochodzące z jego morskich podbojów. Jego życie definitywnie było takim „Dominium”.
W szerszym kontekście utwór traktuje o powrotach do miejsc, z których pochodzimy. Nie zapominajmy o naszych korzeniach. Jest to też pierwszy utwór stworzony przez Kiev Office w alternatywnym strojeniu D A D G C D. Riff utworu to bardzo luźna, gryficka wariacja na temat intra utworu „Will you Smile Again For Me” And You Will Know us By The Trail of Dead.
AUTOR: Kiev Office
TYTUŁ: Nordowi Môl
WYTWÓRNIA: Halo Kultura
WYDANE: 10 stycznia 2020
Artykuł partnerski